Acompañando á presentación da webdoc dun dos nosos obradoiros máis particulares, o Retrato Filmado, eliximos tres filmes que abordan importantes aspectos á hora de construír un retrato: o lugar desde o que o realizador se sitúa ante o seu personaxe e ante a súa película, as relacións de poder e fascinación que se establecen entre director e personaxe, a correspondencia especular, a representación do outro e a través do outro, a mirada, a evidencia do soporte, a reflexión sobre o proceso creativo, o transcurso do tempo, a memoria, a ética… Estes tres exemplos que aquí vos presentamos parécennos especialmente paradigmáticos da complexidade das relacións entre retratista e retratado, así na vida como no cinema.
DEATH IN THE PORT JACKSON HOTEL
Con Vali Meyers
Death in the Port Jackson Hotel é un retrato filmado da artista australiana Vali Myers. O director, o recoñecido fotógrafo Ed van der Elsken, coñeceuna no París de postguerra e realizoulle unha serie de fotografías que se publicaron no libro A love affair in Saint-Germain-deas-Prés (Love on the Left Bank). 18 anos despois, Vali visita ao fotógrafo na súa granxa de Edam, e este fílmaa mentres ela rememora as fotografías e fala das mortes por sobredoses, o suicidio e a súa adicción ao opio. Tamén a filma na súa cociña mentres debuxa a obra que dá título a esta película, Death in the Port Jackson Hotel, e na súa casa do val preto de Nápoles, onde Vali vive recluída co seu noivo de 19 anos.
René
Produtora: Česká televize, Negativ, S.R.O.
Fotografía: Martin Kubala, Petr Pešek, Stano Slušný, Václav Smolík, Marek Dvorák, Ondrej Belica, Miroslav Soucek, Vlastimil Hamerník
Montaxe: Jakub Hejna
Son: Vladimír Nahodil, Pavel Sádek, Jan Valouch, Václav Hejduk, Miroslav Šimcík, Štepán Mamula, Daniel Nemec, Zbynek Mikulík, Petr Provazník, Jan Valouch.
Música: Tadeáš Věrčák
«Por que a miña vida de merda converteuse no que é? Ninguén o sabe. Nin sequera Deus. Deus está de vacacións e está a ler porno» di unha pasaxe do Diario dos esquecidos escrito polo protagonista doutro dos documentais de Helena Třeštíková. Cunha autenticidade crúa, a realizadora rexistra o desafortunado destino de René ao longo de 20 anos, entre continuas entradas e saídas da prisión. O filme cuestiona a relación que se establece entre realizador e protagonista. Unha historia dunha forza esmagadora que vai directa onde doe.
SANTIAGO
Produción: Maurício Andrade Ramos
Fotografía: Walter Carvalho
Montaxe: Eduardo Escorel, Lívia Serpa
Son: Jorge Saldanha
«Trece anos atrás, cando filmei estas imaxes, pensei que a película empezaría así». Así comeza a narración de João Moreira Salles de Santiago, non só un retrato acerca de Santiago, o mordomo da familia, senón tamén unha reflexión sobre o fracaso, a memoria e o xénero documental. En 1992, o realizador filmou nove horas de película, pero abortou o proxecto na sala de edición. Ao examinar a metraxe orixinal descartada, Salles deconstrúe os mitos do cinema documental e realiza unha película que fala tanto de Santiago como de si mesmo.